SöySəl Evi--- خانه شعر تركي

شبسترلي موجوز كيمدئ؟

پنجشنبه 11 خرداد 1391
+0 به یه ن



هر بير يئرين‌، مُختليف‌ باخيمدان‌ هانسي‌ وضعيت‌ده‌ و هانسي‌ دورومدا اولدوغونو، اورانين‌ ادبياتيندا و اونون‌ نه‌ ساحه‌ده‌ و نه‌ سويّه‌ده‌ ايره‌لي‌له‌دييي‌ و هانسي‌هدفلري‌ ايره‌لي‌ سوردويونده‌ آيدين‌ و آچيق‌ گؤرمك‌ اولار. ادبيات‌، كئچيميش‌ بيزلره‌ و اينديكي‌ حالي‌ گله‌جك‌ده‌ كي‌لره‌ گوسته‌رن‌ بير گؤزگو كيمي‌ دير. ادبيات‌حقيقت‌ آيناسي‌ دير. ادبيات‌، زامانين‌ نئجه‌ليگيني‌ هارايلايان‌ بير سس‌ دير. ادبياتين‌ هدفي‌، وظيفه‌سي‌ و گؤره‌وي‌ هر نه‌ ديرسه‌، آذربايجاندا هميشه‌ بو آغيرگؤره‌وين‌ بؤيوك‌ حيصه‌سي‌ شعيرله‌ باغلي‌ اولموشدور. شعرين‌ و عموميت‌له‌ ادبياتين‌، بو وظيفه‌نين‌ اؤنونده‌ نه‌قده‌ر اوز آغ‌ چيخابيلديسي‌، آيري‌ بير بحث‌ و آيري‌ بير مجال‌ طلب‌ ائدير. آنجاق‌ شعيره‌ گلنده‌، جسارتله‌دئمك‌ اولاركي‌، اگر طنز شعريني‌ بو توپلومدان‌ آييرابيلسك‌، ادبياتين‌ اوزوآغ‌ اولدوسو شُبهه‌ ايله‌ اوز به‌ اوز اولا جاقدير. تأسفله‌ جيدّي‌ يازانلارين‌ بير چوخوجيدّي‌ اولاراق‌ دوشونمه‌ ييب‌لر عومورلريني‌ قان‌ سوران‌ شاهلارين‌ قوللوغوندا سوروب‌ سووموشدولار. بعضاً ديلده‌ عدالت‌ دن‌ دانيشيب‌ ظولمه‌ و حقسيزليگه‌ قارشي‌ قلم‌ و ورانلار تاپيليرسا، اونلاردا يازديقلارينا آرخادورماييب‌ دئديكلريني‌ دانيب‌ اؤزلريني‌اوجوز ـ اوجوز ساتيب‌ اؤزلريندن‌ ده‌، اؤزلوكلريندن‌ ده‌ كئچه‌ بيلميشديرلر.

بو آرادا طنز شاعيرلري‌ جيدّي‌ شكيلده‌ اوره‌ك‌ سؤزلريني‌ قلمه‌ آليب‌ خالقي‌ آييلتماق‌ اوچون‌ هر ظولمه‌ و ذلّته‌ دؤزموش‌، توتدوقلاري‌ يولدا عؤمور قويوب‌جاندان‌ باشدان‌ كئچميشديرلر. آذربايجان‌ ادبياتيندا طنز شعيري‌ خصوصي‌ بير يئر توتموش‌ خلقين‌ آييليشيندا بؤيوك‌ تأثير بوراخميشدير. طنز يازان‌ شاعيرلريميزين‌ چوخونون‌ اثرلري‌نين‌ مُختليف‌ علت‌لره‌ گؤره‌ گئنيش‌ حالدا ياييلماماسينا باخماياراق‌ بو شعيرلر هميشه‌ خلقين‌ ديلي‌نين‌ ازبري‌اولموشدور.

شبسترلي‌ ميرزه‌ علي‌ معجز، آذربايجانين‌ طنز شعري‌نين‌ زيروه‌سينده‌ دايانميش‌ ساتيريك‌ شعير مُعجزايله‌ باغلي‌ اولوب‌ اونونلا تانينميشدير. ظولمه‌، جنايته‌و حقسيزليگه‌ نفرت‌ گوسترن‌ و عدالت‌ بايراقچي‌سي‌ اولان‌ معجز 1873 ـ نجو ايلده‌ شبستر ده‌ آنادان‌ اولوب‌ ايلك‌ تحصيليني‌ ملا علي‌ آدلي‌ بير نفرين‌ كوهنه‌اصول‌ مكتبينده‌ آلميشدير. او 16 ياشيندا ايكن‌ آتاسيني‌ الدن‌ وئريب‌ استانبولدا ياشايان‌ قارداشلاري‌نين‌ يانينا گئدير و 16 ايل‌ اوردا كتاب‌ و يازي‌ لوازمي‌ساتماقلا كئچينير. سونرا يئنه‌ ده‌ شبستره‌ قاييديب‌ 30 ايل‌ شبسترده‌ قالير و چوخ‌ آغير گونلر كئچيريرسه‌ ده‌ دؤيوش‌دن‌ و مبارزه‌دن‌ ال‌ گؤتورمور. مُعجز اؤزترجمه‌ حاليندا يازير: «وطنه‌ قاييتديقدان‌ سونرا يورودومون‌ آغلار حاليني‌ گؤروب‌ نوحه‌ خوانليغا باشلاديم‌. منه‌ مُحاربه‌ اعلان‌ ائتديلر. 26 ايل‌ ووروشدوم‌.يعني‌ خئيران‌ وئرديلر مني‌ چاغيرماديلار، تؤي‌ اوْلدو مني‌ چاغيرماديلار. بونونلا بئله‌ آخيرا قده‌ر ووروشدوم‌ يعني‌ يازديم‌ اؤزوده‌ آنا ديلينده‌يازديم‌.»

معجزين‌ ياشاييشي‌، ياراتديغي‌ اثرلر و نهايت‌ اؤلومو اونون‌ انسان‌ سئوه‌رليگيني‌ و شرفلي‌ بير انسان‌ اولدوغونو آيدينجاسينا گؤسترير. اونون‌ ساده‌ و آخيجي‌شعيرلري‌ محروم‌ بير ملّتين‌ دردلريني‌ عكس‌ ائتديرير:

ساقيا چيلله‌ چيخيب‌دير ارييب‌ قار، يايوخ‌
هم‌ منه‌ سويله‌ گؤروم‌ شيشه‌ده‌ مي‌وار، يا يوخ‌
بيلميرم‌وار نفسي‌، ياكي‌ اؤلوبدور «معجز»
ساقي‌ قوْي‌ شيشي‌ اودا، باش‌ گؤره‌ك‌ آنلار يايوخ‌
بئله‌ بي‌حس‌ دوشوب‌ بو، دئييه‌سن‌ پولسوز دور
بيرقده‌ر زر تؤكه‌سن‌ اؤوجونا، قالخار يا يوخ‌
ييخديغي‌ قصرلري‌، بيرده‌ تيكرمي‌، ساقي‌
تؤكدويو قانلارا ظالم‌ فلك‌ آغلار، يا يوخ‌
سنه‌ قوربان‌ اولوم‌ آي‌ دفتر جمهوريت‌
بو گوزل‌ تخم‌ بيزيم‌ يئرده‌ جوجوقلار يا يوخ‌
آل‌ قاجاري‌ فلك‌ سالسا آياقدان‌ جانا
گؤره‌سن‌ ملت‌ ايران‌ يئنه‌ يوخلار يا يوخ‌
دئي‌ گؤروم‌ شاه‌ عجم‌ احمد بي‌غصه‌ و غم‌
مرض‌ سيله‌ دوچار اولسا آريقلار يا يوخ‌
تار شرعه‌ توخونارمي‌ عجبا بو مطلب‌
«هن‌» دئيرمي‌ بوايشه‌ بوينو يوغونلار يايوخ‌
ايستيرم‌ كوركو ساتام‌، قورخورام‌ اما اي‌ وقت‌
باخ‌ گؤره‌ك‌، گؤيده‌كي‌ آنباريده‌قار وار، يا يوخ‌


معجزين‌ يازديغي‌ شعيرلر، اونو مُختليف‌ قاليب‌لاردا، چئشيدلي‌ مضمونلار يارادان‌ قدرتلي‌ بير شاعير اولدوغونو بيلديرير. مُعجز ياراديجيليغيندا گؤزل‌ ودويغولو تابلولارين‌ مخصوص‌ يئري‌ واردير. بو تابلولار شاعيرين‌ ان‌ گؤزل‌ شعرلريني‌ تشكيل‌ ائدير. «جانلي‌ جنازه‌»، «ضيافت‌ و فلاكت‌» و... كيمي‌ تابلولاري‌اوخوياندا شاعيرين‌ سؤز آچديغي‌ وضعيت‌، اونون‌ ايسته‌ديي‌ كيمي‌ اوخوجونون‌ گؤز اؤنونده‌ جانلانير. نيگران‌ گؤزلرينده‌ ياش‌ حلقه‌لنير. بئله‌ گؤزل‌ شاه‌ اثرلريارادان‌ ميرزه‌ علي‌ معجز 61 ايل‌ يوخسوللوقلا ال‌به‌ياخا اولاراق‌، ظولم‌، جهالت‌ و زوراكيليق‌ لارا قارشي‌ مبارزه‌ آپاراندان‌ سونرا وطنيندن‌ كؤچمه‌يه‌ مجبوراولاراق‌ 1934 ـ نجو ايلده‌ شاهرود شهرينده‌، غربت‌ده‌ دونيادان‌ گؤز يومدو.

مُعجز خالقين‌ درديني‌ بير آيناكيمي‌ گوسترن‌ طنز شعيرلري‌ ايله‌ اوره‌ك‌لره‌ يول‌ آچدي‌. اونون‌ شعيري‌ بوگون‌ يازيلميش‌ شعيرلر كيمي‌ بلكه‌ده‌ اونلاردان‌ داهاآرتيق‌ اؤز تزه‌ليگيني‌ ساخلايا بيلميشدير.

زبسكي‌ جانه‌ دويموشام‌، اوخو كمانه‌ قويموشام‌
مُنجماسني‌ خدا او بختي‌ وئر نشان‌ منه‌
هله‌ غني‌ دئيير اگر بئش‌ اون‌ تومن‌ وئرم‌ بونا
.بوشالي‌ كيسه‌مين‌ باشي‌، ده‌ير بير آز زيان‌ منه‌
آغا دئيير خانم‌ منه‌ فقط‌ پولوم‌ اولان‌ زامان‌
پولو بيتيبدير «اي‌» دئيير يئنه‌ تكذبان‌ منه‌
اولايدي‌ كاش‌ بير نفر متاع‌ شعره‌ مشتري‌
آلايدي‌ بو غزللري‌ وئره‌يدي‌ بير قيران‌ منه‌
...
...
من‌ ايچمه‌ ديم‌ كي‌ ياتمايام‌ و ليكن‌ ائيله‌ ياتميشام‌
محالدير اؤزوم‌ دورام‌، گلين‌ وئرين‌ تكان‌ منه‌


ساتيريك‌ شعير اوندا اولان‌ خصوصيت‌لره‌ گؤره‌ اؤزونه‌ تئز و گئنيش‌ يئر آچابيلير و خالق‌ اونو سئوه‌ ـ سئوه‌ اوخويور و دينله‌ يير. طنز آجي‌ گولوش‌ كيمي‌دوداقلاردا قورويور. اونو دينله‌ين‌ ايلك‌ نوبه‌ده‌ گولوشوايله‌ ماراقلانيرسادا، اونون‌ داواملي‌ تاثيرينده‌ قالير. بو شعير خالقين‌ اوره‌يينه‌ اوْتورور، اونون‌ ديلينده‌ـ ديشينده‌ گزير و اونون‌ توسطي‌ ايله‌ ساخلانيلير، يوخسا مومكوندور بو شعيرلرين‌ كتاب‌ شكلينده‌ يايلمياسي‌ مُختليف‌ شرايط‌ دن‌ آسيلي‌ اولاراق‌ يوبانمالي‌اولسون‌. نئجه‌ده‌ كي‌ كئچميشلرده‌ هميشه‌ بئله‌ اولموشدور و بو ده‌يرلي‌ شعيرلرين‌ بير چوخو زامان‌ كئچديكجه‌ ايتيب‌ ـ باتيب‌ آرادان‌گئتميشدير.

آذربايجانين‌ ساتيرا شاعيرلري‌نين‌ بيري‌ده‌ ملا نصرالدينين‌ تبريزده‌كي‌ مُخبري‌، «ديلغير» تخلص‌لو اسكندرخان‌ غفّاري‌ ديركي‌ 1878 ـ نجي‌ ايلده‌ تبريزده‌آنادان‌ اولوب‌، 1966 ـ دا همين‌ شهرده‌ دونيادان‌ گؤز اؤرتوب‌، تبريزين‌ «شاوا» قبرستانليغيندا تورپاغا تاپشيريلميشدير. اونون‌ شعيري‌ آخيجي‌، روان‌ و مضمون‌باخيميندان‌ گوجلو و دولغوندور:

اللاه‌ نه‌ اسكيليردي‌، درياي‌ رحمتيندن‌
پيمانة‌ وجوده‌ زهراب‌ دولماسايدي‌
آسوده‌سر اولارديم‌ آسيب‌ درد و غمدن‌
يادهره‌ گلمه‌سه‌يديم‌ يا عاغليم‌ اولماسايدي‌


تأسفله‌ بو گونه‌ده‌ك‌ بو شاعيرين‌ اثرلري‌ توپلانماييب‌، بعضي‌ شعرلري‌ ديلغير امضاسي‌ ايله‌ «ملانصرالدين‌» و آيري‌ قزئت‌لرده‌ چاپ‌ اولموشدور. طنز يازان‌شاعيرلريميزين‌ بير چوخونون‌ اثرلري‌ همين‌ يازغي‌ يا دوچار اولموشدور. بوگون‌ ادبيات‌ خادملري‌ بو قيمت‌لي‌ سؤز خزينه‌لريميزه‌ ال‌ تاپماق‌ اوچون‌ خالقامُراجعت‌ ائديب‌، اونلارين‌ ديليندن‌ اؤيرنمكله‌ بو اثرلري‌ توپلاماغا چاليشيرلار. نئجه‌كي‌ آذربايجانين‌ قدرتلي‌ طنز شاعيرلريندن‌ ساييلان‌ «علي‌ اكبر حداد»ين‌بير سيرا شعيرلري‌ استاد يحيي‌ شيدانين‌ تلاشي‌ ايله‌ آغيزلاردان‌ توپلانيب‌، 1979 ـ نجو ايلده‌ «اودلو سؤزلر» عُنواني‌ ايله‌ چاپ‌ اولوب‌ ياييلميشدير. علي‌ اكبرحداد 1910 - ده‌ تبريزده‌ آنادان‌ اولوب‌ 1966 ـ نجي‌ ايلده‌ قوناق‌ اولدوغو دوستونون‌ ائوينده‌ قلبي‌ دايانيب‌ دونيادان‌ كؤچموشدور. اونون‌ آدي‌ «علي‌ اكبرپاكزاد» دير كي‌ ايشي‌ دميرچيليك‌ اولدوغو اوچون‌ حداد تخلصونو سئچميشدير. حدادين‌ اصلا ساوادي‌ اولماديقدا مُحكم‌، قدرتلي‌، اجتماعي‌ و انقلابي‌ شعيرلر يازيب‌ ياراتميشدير. او عؤمرونون‌ سونونادك‌ ائولنمه‌ييب‌ سوباي‌ قالميشدي‌ واو گونكو چيركين‌ وضعيت‌ده‌ سوباي‌ قالديغينا سئوينيردي‌.


«تك‌ من‌ دئييلم‌، چوخلاري‌ ايراندا سوباي‌ دير. عيساده‌ دئييرلركي‌ سوباي‌ دير، بيزه‌ تاي‌ دير.» تأسفله‌ حداد اؤلندن‌ سونرا اونون‌ شعيرلري‌ده‌ چيخارسيز و ياراماز اؤگئي‌ قارداشي‌نين‌ الينه‌ دوشوب‌ نامردليك‌له‌ آرادان‌ آپاريلدي‌. بوگون‌ حدادين‌ شعيرلري‌ديللرين‌ ازبري‌ اولسادا، او هله‌ ايتگين‌ و تانينماميش‌ شاعيرلردن‌ ساييلير و اونون‌ «نه‌ يايدا شاهگؤلو گؤردوم‌، نه‌ قيشدا كورسو باشي‌: بوگون‌ ـ صاباح‌ گئديره‌م‌،اي‌ فلك‌ ائوين‌ آباد» شعريني‌ هرگون‌ بير مثل‌ كيمي‌ ايشله‌دن‌ خلق‌ اونون‌ آدي‌ ايله‌ ده‌ تانيش‌ دئييلديرلر. بورادا حدادين‌ شعرلريندن‌ نئچه‌ بيت‌ گئيرمكله‌كفايتله‌نيريك‌:

اي‌ دل‌ بويور گؤروم‌ نييه‌ سن‌ پاره‌پاره‌ سن‌
بيگانه‌لر غمين‌ چكيرسن‌، سن‌ نه‌ كاره‌سن‌؟
سن‌ شاه‌ مملكت‌ ده‌ ييسن‌ اي‌ دل‌ ضعيف‌!
اؤز درديوه‌ باشارسان‌ اگر ائيله‌ چاره‌سن‌
هر دردين‌ اولسادر ديوي‌ پروردگاره‌دئي‌
بئل‌ باغلاما زمانه‌ده‌ بير اؤزگه‌ ياره‌سن‌
گولدورمه‌ دين‌ بو دهر ده‌ بير دفعه‌ سن‌ مني‌
غم‌ مُلكوني‌ مگر ائليوبسن‌ اجاره‌ سن‌؟
سن‌ گلميسن‌ جهانه‌ مگر غصه‌ چكمه‌يه‌
ياگلميسن‌ طبيعتلن‌ كارزاره‌ سن‌؟
باخديقجا بو جماعته‌ حداد اولورده‌لي‌
گؤرسن‌ گلير، فرار ائله‌ اوندان‌ كناره‌ سن‌


بئله‌ليكله‌ آذربايجان‌ مدنيتينه‌ اوره‌كدن‌ باغلي‌ اولان‌ ادب‌ سئوه‌ر انسانلارين‌ وظيفه‌سي‌ داها آغيرلاشير. يوزلر بئله‌ قُدرتلي‌ شاعيرلريميز هرگون‌ اونودولماقداو اونلارين‌ اثرلري‌ هرگون‌ ايتيب‌ ـ باتيب‌ آرادان‌ گئتمك‌ده‌ دير. تبريزين‌ ساتيرا شاعيرلريندن‌ اولان‌ «موللاجواد مذنب‌»ين‌ بو بيت‌يندن‌:

«بونه‌ دور عدل‌ دير، هر يئرده‌ مين‌ بيداد اولور
بو نئجه‌ مشروطه‌ دير گئتديكجه‌ استبداد اولور»


بللي‌ اولور كي‌ او، مشروطه‌ دؤورونده‌ ياشماميشدير. آنجاق‌ مشروطه‌ دؤورو بيزدن‌ چوخ‌ اوزاقلاشماييب‌ سادا، بو زامان‌ ياشايان‌ شاعيرين‌ ياشاييشي‌ حاقداهئچ‌ بير معلومات‌ الده‌ ائده‌ بيلمه‌ميشيك‌. اونون‌ ساوادلي‌ بير شاعير اولوب‌، تبريزين‌ باغمئشه‌ قاپي‌ سيندا مكتب‌ صاحبي‌ اولدوغونو دئيه‌نلر وار. بو شاعيرين‌شعيرلري‌ نين‌ ده‌ طالعي‌ هله‌ بللي‌ دئييلدير. مذنبين‌ شعرلريندن‌ بير سيراسي‌ «تفريح‌ نامه‌ لازميّه‌» باشليقلي‌ 16 صحيفه‌ ليك‌ بير مثنوي‌ يازيب‌ 1956 ـ داتبريزده‌ چاپا يئتيردي‌. بورادا مذنبين‌ 1317 ـ ده‌ يازيلميش‌ قصيده‌سيني‌ اختصارلا گتيريريك‌. شاعير اؤز عصري‌نين‌ اجتماعي‌ و اقتصادي‌ باخيمدان‌ دورومونوماهر بير رسّام‌ كيمي‌ تصوير ائتميشدير:

باخ‌ اهل‌ تبريزين‌ ايشي‌ افغان‌ اولوب‌ تمام‌
حئيران‌ قاليبدي‌، جمله‌ پريشان‌ اولوب‌ تمام‌
بازاركاساد، چؤره‌ك‌ باها، يوخدور آليش‌ وئريش‌
بالمره‌ خانمانلاري‌ ويران‌ اولوب‌ تمام‌
يولچو توتوبدو كوچه‌لري‌ كئچمك‌ اولموري‌
بو غصّه‌دن‌ جيگرلريميز قان‌ اولوب‌ تمام‌
تنگه‌ يئتيشدي‌ خلق‌، دويوب‌ جانه‌ سر به‌ سر
شهر اهلي‌ اؤزگه‌ شهره‌ گريزان‌ اولوب‌ تمام‌
وار هر كيمين‌ كي‌ ثروتي‌ بو شهردن‌ قاچيب‌
زوّار كربلا و خراسان‌ اولوب‌ تمام‌
هر ياندا واردي‌ زاهد و ديندار اولوب‌ ذليل‌
افسوس‌، باخ‌كي‌ تولكولر اصلان‌ اولوب‌ تمام‌

تبريزين‌ بو خوش‌ ذوق‌ و درين‌ دويغولو طنز شاعيري‌، هجرتين‌ 1328 ـ نجي‌ ايلينده‌ (1908 م‌) اؤز دوغما دياريندا دونيادان‌ گؤز اؤزتموشدور.


مذنب‌ كيمي‌ تانينماميش‌ و ايتگين‌ قالان‌ شاعيرلرين‌ بيري‌ ده‌ خويلو «كور تقي‌» دي‌. بو شاعيرين‌ده‌ ياشاييشينا گوره‌ هئچ‌ بير معلومات‌ الده‌ ائده‌ بيلمه‌ديك‌،آنجاق‌ اونون‌ اليميزده‌ اولان‌ شعيريندن‌ ساوادلي‌ و احاطه‌لي‌ بير شاعير اولدوغونو گؤرمك‌ اولور:

بير قولاق‌ وئر منه‌اي‌ صاحب‌ عقلا و شعورا
گؤزون‌ آچ‌ سئير ائله‌ بو عالمي‌ دهرا و دهورا
ائتمه‌سين‌ چوخ‌ سني‌ دونيا بئله‌ مستا و غرورا
ذكردن‌ غافل‌ اولوب‌ قلبينه‌ چوخ‌ وئرمه‌ سرورا
ايچگليلن‌ بادة‌ وحدت‌ و شرابا و طهورا
سالماسين‌ راه‌ خطايا سني‌ اوْل‌ چاي‌ خطايي‌
سماوار، دالينا آخير وئره‌جكدير يئنه‌ تايي‌
گرتهمتن‌ اولا هرگيز چكه‌ بيلمز بئله‌ تايي‌
گورورم‌ پاي‌ پياده‌ ائده‌سن‌ مسكن‌ اوتايي‌
ساتاسان‌ قيرايله‌ ساققيز، ايروانا و شرورا


آذربايجانين‌ طنز شاعيرلري‌نين‌ آديني‌ چكيب‌ اونلاردان‌ قيسا معلومات‌ وئرمك‌ بويوك‌ بير تذكره‌ كتابيني‌ تشكيل‌ ائده‌جكدير. آنجاق‌ بير آز همّت‌ و بير آزدقت‌ لازيمدير. 1859 ـ نجو ايلده‌ سرابين‌ «دونني‌» كندينده‌ آنادان‌ اولموش‌ شعيرده‌ «ميرزه‌ گلزار» و سونرالار «حامبال‌» تخلّص‌ ائدن‌ قدرتلي‌ طنز شاعيري‌بايرامعلي‌ عباسزاده‌دن‌ سونرا نئچه‌ «حامبال‌» تخلص‌ ائده‌ن‌ شاعيريميز اولموشدور. بونلار ديگر شاعيرلر كيمي‌ اونودولوب‌ اونلارين‌ اثرلرينين‌ده‌ طالعي‌ بللي‌دئييلدير.

آذربايجانين‌ بو گونكو طنز شعيري‌ ده‌ همين‌ گوجلو كؤكون‌ اوستونده‌ دايانديغي‌ اوچون‌ اولدوقجا بارلي‌ و زنگين‌ دير. بوگون‌ ماراغالي‌، كريمي‌، ساپلاق‌،يالقيز، نجار اوغلو و... كيمي‌ تانينميش‌ و آدليم‌ شاعيرلر، قدرتلي‌ اثرلر ياراتماقلا، آذربايجانين‌ ادبيات‌ عالمينده‌، طنزين‌ گئنيش‌ مئيدانيني‌ قورويوب‌ساخلاماقداديرلار. آذربايجانين‌ طنز شعيرين‌دن‌ دانيشاندا مختليف‌ بحث‌لره‌ و دانيشيقلارا يول‌ آچيلير و مختليف‌ نظرلر و فيكرلر ايره‌لي‌ سورولور. بو اؤنملي‌ جهت‌لرين‌ بيري‌ده‌طنز شعريميزين‌ وزنيندن‌ عبارت‌ دير. بوتون‌ طنز شعيرلريميز عروض‌ اؤلچوسونده‌ يازيلميشدير و هجا وزنينده‌ هئچ‌ بير ياخشي‌ طنز شعرينه‌ راستلاشماميشيق‌.اشاره‌ ائتدييميز بو موضوع‌ لار آيري‌ ـ آيري‌ بحث‌لر و فرصت‌لر طلب‌ ائديركي‌ اونلاردان‌ دانيشماق‌ سؤنكو گؤروشلره‌ قالير. ده‌يرلي‌ واخت‌لارينيزي‌ بوندان‌آرتيق‌ آلماماق‌ اوچون‌ مقاله‌ميزي‌ 1913 ـ نجو ايلده‌ ياييلان‌ «مزه‌لي‌» آدلي‌ قزئت‌دن‌ سئچديييميز، غزل‌ يازان‌ شاعيرلره‌ دوداق‌ بوزن‌ دستانچي‌نين‌ شعري‌ ايله‌باشا آپاريريق‌:

رحم‌ ائت‌ گؤزليم‌ محبس‌ هيجرانينا دوشدوم‌
عشقينده‌ مقصر كيمي‌ زندانينا دوشدوم‌
محراب‌ سانيب‌ قاشيني‌، دوردوقدا نمازه‌
آلداتدي‌ گؤزون‌، فتنة‌ شيطانينا دوشدوم
توتدوم‌ سر زولفوندن‌ او ظالم‌ ده‌ ايلان‌ تك‌
اپريتدي‌ مني‌، تاييخيليب‌ يانينا دوشدوم‌
دوردوم‌كي‌ ايچم‌ «آب‌ شفا» لعل‌ لبيندن‌
ناگه‌ سوروشوب‌، چشمة‌ حيوانيا دوشدوم‌


بؤلوم : معجز شبستريAZ-TR
یازار : ائشيلداق


بلاگا گؤره



    شعر توركي- خانه شعر توركي-شاعران و اديبان تورك-بيوگرافي شاعران تورك-زندگي نامه شاعران تورك-سويسل-
    شعر تركي-خانه شعر تركي-شاعران و اديبان ترك-بيوگرافي شاعران ترك-زندگي نامه شاعران ترك-

بؤلوم لر

سون یازیلار

باغلانتی لار

یولداش لار

آرشیو

ایمکان لار

سایغاج