SöySəl Evi--- خانه شعر تركي

شمكيــرلي آشئق حوسين

سه شنبه 23 خرداد 1391
+0 به یه ن

شمكيرلي آشێق حسين

(1811-1891 ميلادي)

جواد دربندي

قايناق: آذري درگي‌سي، بيرينجي سايێ، 1382 گۆز، صص 151-147

آشێق حسين قۇربان اوْغلۇ 1191 گۆنش ايلينده، قانانلێ كندي، شام‌خوْر ماحالێندا قوزئي آذربايجاندا، دۆنيايا گليب و 1271-ده قالا كندينده گئده‌بَي ماحالێندا دۆنيادان كؤچۆبدۆر.

اوْ ايگيرمي ياشێندان آشێق‌لێق صنعتيني شاعير كبله قوربان، كي شئعرده مجنون تخلّوص ائله‌رميش، اؤيره‌نيب، آشێق‌لێق درسيني اوْندان آلمێشدێر. آشێق علسگرله دوْسلۇق ائله‌ييب و اوْنۇنلا دئييشيبدير. بۇ آشێق اوْوچۇلۇغا، ياخشێ آت چاپێب و گۆللـه آتماغا معروف اوْلمۇشۇمۇش.

شئعر و آشێق‌لێق ساحه‌سينده مينه (1000) قده‌ر مۆختليف قوْشمالار يازێب و اۆچ داستان يارادێبدێر و بۇ وضعييت‌ده چوْخلۇ شاگيردلر بئجه‌ريب كي، تانێنمێشلارێندان آشێق محمد بوْرچالێ، آشێق چارداخلێ، آشێق ميكيش، آشێق پناهێ آد آپارماق اوْلار.

آشێق حسين شمكيرلي‌نين شاعير بَي چوْبانيله دئييشمه‌سي اوْنلارێن آشێق قۆدره‌تينه اؤرنك‌دير و ايكي مۆختليف كۆلتۆره و دۆنيا باخئمێنا ايشاره‌ده دير كي، بيريسي كايينات-اركان فلسفه‌سينه و اوْ بيريسي چوْبانێن دۆنيا وارلێغێ و تخصّۆصۆ قوْيۇنا باغلێدێر.

 

«دئييشمه»

آشێق حسين:

مندن سلام اوْلسۇن دۇران چوْبانا

گل ايكيميز، بۇ جاهاندان دانێشاق

هانسێ گۆنده دۆنيا برقرار اؤلدۆ؟

يئرده‌ن، گؤيده‌ن، آسماندان دانێشاق

بَي چوْبان

مندن سلام اوْلسۇن آشێق حۆسئينه

گل ايكيميز بۇ قوْيۇندان دانێشاق

بئش يۆز قوْيۇن بير ياتاغا سێغێشار

شوْراكتده‌ن، بيياباندان دانێشاق


آشێق حسين

حاققێن درگاهێندان كيم قاچاق اوْلدۇ؟

كيمي هۆندۆر اوْلدۇ، كيم آلچاق اوْلدۇ؟

كمه‌ر بسته‌لرده‌ن كيم قوْچاق اوْلدۇ؟

روْستم-ي-زالدان، قهرماندان دانێشاق

بَي چوْبان

منيم پهلوانێم قوْچدۇر، قوْيۇندۇ

قارا قوْيۇن سۆدۆ ياخشێ اوْيۇندۇ

آخساغێن درمانێ داغدێ، دۆيۆندۆ

ساغالماسا اوْ قطراندان دانێشاق

آشێق حسين

كيميدي دۆنيانێ بئش اللي تۇتدۇ؟

كيم كيمي جنّت‌دن اتێب قوْولاتدێ؟

كيميدي ديني‌ني دينارا ساتدێ؟

معريفتدن، گؤوهر-كاندان دانێشاق

بَي چوْبان

چوْخ بد اوْلار آغ قوْيۇنۇن كۆره‌سي

اوْوشار وئرمز ترس قۇمرالێن ممه‌سي

اوْلماز قاچاق قوْيۇن چوْبان گؤره‌سي

قۇزۇسونو آلماياندان دانێشاق

آشێق حسين

آشێق حسين آدلێ ديله گلمه‌دي

گئتدي گؤزه‌ل سوْنام گؤله گلمه‌دي

چوْخ چالێشدێم چوْبان اله گلمه‌دي

دئديم، بلكه يوْل-اركاندان دانێشاق

بَي چوْبان

اجل قۇشۇ گلدي كئچدي قارشێمدان

آب-ي-نئيسان جار اوْلدۇ گؤز ياشێمدان

بَي چوْبان دا: گل آچێل سن باشێمدان

نه ايسيرسن وئريم، اوْندان دانێشاق

 

آشێق حسين شمكيرلي‌نين آشاغێدا گله‌ن قێفيل‌بندي، كي رحمتليك آشێق علسگر اوْنا جاواب وئريب نظرينيزه چاتێر:

 

وئرير

بۇ گۆن بير حئيوانات گؤردۆم، زنبور كيمي شان وئرير

خؤره‌يي يۆك ايله گلير، نفسي دۇمان وئرير

دينديريرسن دانێشماغا، ناله وئرير آسمانا

نه يئرده‌ندي، نه گؤيده‌ندي، صدري اۆسته يان وئرير

 

بير باشێ وار بير آياغێ، گؤر نئچه بارماغێ وار

ايكي قوْلۇ، بير بوْغازێ، تك بيرجه دوْداغێ وار

اَيله‌شيبدي بير مقامدا، نئچه مين اوْولاغێ وار

ائشيدين سيز آي حضرات، هر گله‌نه نان وئرير

 

گل بئچارا آشێق سؤيۆن، قێل درسيني مۆختصه‌ر

آب اوْنا كۆللۆ اوْلاندا، اوْلۇر دلي، دنگه‌سر

ائشيده‌نله‌ر، فيكير وئرين بۇ سؤزۆمه سربه‌سر

اگر كي، عاوام اوْلماسا، صيدقينه گۆمان وئرير

 

آشێق علسگرين جاوابێ و قێفێل‌بندي آچماسێ:

 

گله‌نده اوستاد كلامێ كؤهنه يارام قان وئرير

مؤوجه گلير بحر-ي-چئشميم، قطره‌-ي-باران كيمي

دانه‌ني توْرپاق ايچينده گؤيه‌ردير كان-ي-كرم

بير جۆت ملك مۆقرّبدير، بيزلره ارزان وئرير

 

شيندان دان دن گلمه‌يه‌نده دۆشه‌ر بير قئيري حالا

دهانێندان آتش قالخار، آه چكر قالخار نالا

قضبيندن لنگر وئره‌ر، گاه قاباغاع گاه دالا

هاي وئرديكجه آلوْو سپير، دۇد قالخێر، دۇمان وئرير

 

هايدێ كولا، خئنزير اوْغلۇ، شيمدي دۇرما قارشێدا

پاشوْل ك‌چوْرت، ايدي دۇراك، سني وئرره‌م ياد سودا

اوْخۇرام «انّا فتحنا» مطلب آللام يا خودا

شاه-ي-مردان نؤكرييه‌م، درسيمي پۆنهان وئرير

 

آنلاماز نادان ائشيدسه، دئيه‌ر هزياندێ بۇ سؤز

اهل-ي-عيرفان مجليسينده لعل مرجاندێ بۇ سؤز

مۆختصري تۆركۆ زبان، بيل «دگيرماندێ» بۇ سؤز

آب، شجره، آهن، سنگه، گؤر نئجه جؤولان وئرير

 

سوْرۇشۇر آشێق علسگر: درسي كيمدن آلمێسان؟

ناحاق يئرده‌ن ساز گؤتۆرۆب، خالقا قوْوغا سالمێسان

اۆچ كلمه سؤزدن اؤترۆ سن‌كي، معطل قالمێسان

ناحاقدێ، ايران تاتلارێ، ميكايێلا دؤوران وئرير

 

قايناق: آذربايجان آشێقلارێ و ائل شاعيرلري

چاپ 1983، باكي عئلم نشريياتێ


بؤلوم : آشئق حسين شمكيرليAZ-TR
یازار : ائشيلداق


بلاگا گؤره



    شعر توركي- خانه شعر توركي-شاعران و اديبان تورك-بيوگرافي شاعران تورك-زندگي نامه شاعران تورك-سويسل-
    شعر تركي-خانه شعر تركي-شاعران و اديبان ترك-بيوگرافي شاعران ترك-زندگي نامه شاعران ترك-

بؤلوم لر

سون یازیلار

باغلانتی لار

یولداش لار

آرشیو

ایمکان لار

سایغاج